Amddiffyn Eich Hun
Risgiau
Camwybodaeth, Twyllwybodaeth a Newyddion Ffug ynghylch Brechiadau COVID-19
Mae biliynau o bobl ledled y byd wedi cael brechiadau COVID-19, ac mae'r niferoedd yn cynyddu bob dydd. Mewn gwledydd lle mae rhaglenni brechu wedi cael eu rhoi ar waith yn llwyddiannus, mae llai o heintiau, cyfnodau yn yr ysbyty...
Sgamiau Anifeiliaid Anwes
Bydd sgamiau anifeiliaid anwes yn digwydd pan fyddwch yn gweld anifail anwes yn cael ei hysbysebu ar-lein a gofynnir i chi dalu blaendal neu'r pris llawn am yr anifail, ond i ganfod nad yw'r anifail anwes rydych wedi'i brynu yn...
Sgamiau Danfon
Mae cyfyngiadau a gyflwynwyd yn ystod pandemig COVID-19 wedi arwain at gynnydd enfawr yn nifer y pryniannau ar-lein ac, yn eu tro, ddanfoniadau i'r cartref, ac mae'n bur debyg y bydd hyn yn parhau gan fod cymaint o ddewis ac am...
Sgamiau Buddsoddi
Mae sgamiau buddsoddi yn ymwneud â throseddwyr yn cysylltu â phobl ar hap i'w perswadio i roi eu harian mewn cynlluniau neu gynhyrchion buddsoddi nad ydynt yn bodoli, neu sy'n bodoli ond yn ddi-werth. Yn draddodiadol, bydd...
Sgamiau Trwyddedu Teledu
Mae Trwyddedu Teledu ymhlith y sefydliadau y mae sgamwyr yn ceisio eu dynwared yn rheolaidd. Mae negeseuon twyllodrus ynghylch Trwyddedu Teledu a anfonir drwy ddulliau ar-lein yn dod yn fwyfwy cyffredin. ...
Trais Ar-lein ar sail Rhywedd
Mae'r rhyngrwyd wedi trawsnewid ein gallu i gael gwybodaeth, cyfathrebu ag eraill, mynegi ein barn, rhannu ein profiadau a chymryd rhan mewn sgyrsiau am unrhyw bwnc o'n dewis. Mae technoleg wedi'i gwneud yn bosibl cyrraedd...
Cynlluniau Pyramid
Math o sgam yw cynllun pyramid sy'n addo i'r dioddefwr y bydd yn cael adenillion cyflym a sylweddol ar fuddsoddiad ariannol a delir i'r person sydd ‘uwch ei ben’ yn y pyramid. Mae'n ofynnol i'r dioddefwr recriwtio nifer o...
Camwybodaeth a Newyddion Ffug
Mae'r rhyngrwyd yn adnodd hynod werthfawr ar gyfer dod o hyd i wybodaeth ddefnyddiol ac awdurdodol am unrhyw beth o'r newyddion a materion cyfoes i DIY, iechyd i hanes, enwogion i'r Coronafeirws. Fodd bynnag, mae hefyd yn llawn...
E-bost Blackmail
Gwelwyd cynnydd mawr yn nifer yr achosion o e-byst sy'n bygwth datgelu i bawb ar ei restr cysylltiadau bod y derbynnydd yn gwylio cynnwys pornograffig ar-lein oni chaiff ffi ei thalu. Mae'r e-byst yn honni bod yr anfonwr wedi...
Twyll cardiau rhodd / rhodd
Mae sgam taleb neu gerdyn rhodd yn digwydd pan fydd twyllwyr yn cysylltu â dioddefwyr diniwed ac yn eu darbwyllo i dalu biliau, ffioedd neu ddyledion gan ddefnyddio cardiau rhodd iTunes neu dalebau eraill....
Cam-drin Ar-lein
Mae'r cyfryngau cymdeithasol wedi golygu ei bod yn hawdd iawn i ni gyfathrebu'n gyflym ac yn hawdd gyda theulu, ffrindiau a chydnabod, yn ogystal â rhannu profiadau a lleisio ein barn a'n credoau. Gall y farn hon a'r credoau hyn...
Cynnwys Casineb
Er bod y rhyngrwyd yn ein galluogi i gyfathrebu'n gyflym, yn hawdd a gyda grŵp eang o bobl ar yr un pryd, mae hefyd yn ei gwneud yn haws i safbwyntiau a deunydd atgas gael eu rhannu, a hynny yn gymharol ddienw a heb lawer o...
Twyll Eiddo
Mae twyll eiddo yn digwydd pan fydd twyllwyr yn gwerthu neu'n morgeisio eich eiddo heb eich cydsyniad....
Twyll Yswiriant Modur (brocer ysbryd)
Bydd twyll yswiriant modur, a elwir hefyd yn 'rhith frocera', yn digwydd pan fydd grwpiau neu unigolion sy'n cyflawni troseddau cyfundrefnol yn esgus bod yn froceriaid yswiriant go iawn er mwyn cyflawni twyll....
Twyll Cerdyn Teyrngarwch
Mae cynlluniau teyrngarwch a gaiff eu gweithredu gan fusnesau manwerthu, lletygarwch, adloniant, teithio a busnesau cardiau penodol wedi dod mor boblogaidd maent yn ddiwydiant sy'n werth biliwn o bunnoedd. Mae'r cynlluniau yn...
Sgamiau Ystafell Adfer
Mae dioddefwyr sgamiau buddsoddi yn gynyddol agored i sgamiau buddsoddi eraill, sgamiau dilynol a thwyll camau adennill....
Radicaleiddio Ar-lein
Gall grwpiau neu unigolion eithafol fynd ati i radicaleiddio mewn sawl ffordd: wyneb yn wyneb gan gyfoedion, mewn grwpiau wedi'u trefnu yn y gymuned ac, yn gynyddol, ar-lein. Eu targedau yw unigolion neu grwpiau o bobl y gellir...
Trapiau Tanysgrifio
Mae trapiau tanysgrifio yn digwydd pan fyddwch yn cofrestru ar-lein neu ar y ffôn i gael treialon rhad neu am ddim o gynhyrchion, dim ond i ganfod eich bod wedi cael eich twyllo i wneud taliadau rheolaidd costus heb yn wybod i...
Porn Dial
Pornograffi dial yw'r arfer o uwchlwytho delweddau rhywiol ar-lein – ffotograffau a fideos yn benodol – o gyn-bartneriaid (neu bartneriaid presennol hyd yn oed) heb eu caniatâd. Fel arfer, caiff y delweddau eu cymryd yn...
Twyll Pensiwn
Mae pensiynau yn bwysig ac yn aml maent yn asedau sylweddol iawn y mae pobl yn dibynnu arnynt fel y gallant fyw'n gyfforddus yn ddiweddarach mewn bywyd. Fodd bynnag, fel gydag unrhyw ased gwerthfawr, gallant gael eu targedu ar...
Sgamiau Treth
Mae negeseuon e-bost gwe-rwydo twyllodrus sy'n honni eu bod wedi'u hanfon gan CThEM ac sy'n mynnu taliad neu'n eich hysbysu am ad-daliad, wedi bodoli ers rhai blynyddoedd. Maent yr un mor boblogaidd ymysg sgamwyr, os nad yn fwy...
Beth yw Peirianneg Gymdeithasol
Wrth siarad am ddiogelwch ar-lein, ystyr 'teilwra cymdeithasol' yw'r weithred o dwyllo pobl i wneud pethau penodol yn cynnwys rhannu gwybodaeth bersonol neu ariannol ... math o dwyll. Mae teilwra cymdeithasol yn manteisio ar...
Blacmel Gwegamera
Fel arfer, mae blacmel gwe-gamera yn cynnwys pobl yn cael eu hannog i dynnu rhai o'u dillad neu eu holl ddillad o flaen eu gwe-gamera, dim ond i gael gwybod eich bod wedi cael eich recordio ac y caiff y fideo ei rannu ar-lein...
Twyll Bancio Ffôn
Mae Twyll Bancio Dros y Ffôn yn sgam sy'n dod yn fwyfwy cyffredin. Nid yw'r twyllwyr yn sgamio eu dioddefwyr ar-lein, ond yn hytrach, maent yn defnyddio'r ffôn i wneud hynny. Dyma sut mae'n gweithio:...
Gwefannau Dynwaredol
Gwefannau efelychu yw'r rhai sy'n cynnig gwasanaethau o adrannau'r llywodraeth neu lywodraeth leol, ond nid ydynt yn wefannau swyddogol ac yn aml byddant yn codi premiwm sylweddol am y gwasanaethau hynny, yn aml heb fudd amlwg...
Osgoi Ratio – Trojans Mynediad o Bell
Rydych yn defnyddio eich cyfrifiadur neu ddyfais symudol ar gyfer llawer o dasgau preifat neu gyfrinachol bob dydd, a dyna pam ei bod yn hanfodol eich bod yn cymryd rhagofalon i'w hamddiffyn rhag feirysau ac ysbïwedd. Un math o...
Benthyciadau Diwrnod Cyflog
Mae benthyciadau diwrnod cyflog yn eich galluogi i fenthyca symiau cymharol fach o arian am gyfnod byr – o ychydig ddiwrnodau i hyd at fis, nes i chi gael eich talu y mis canlynol. Mae benthyciadau diwrnod cyflog ar gael o...
Seiberstelcio
Mae stelcio ac aflonyddu wedi digwydd erioed, ond ers twf y rhyngrwyd, mae wedi dod yn haws i bobl wneud hynny naill ai fel estyniad o'u gweithgareddau presennol, neu ar-lein yn unig. Mae'r cyswllt digroeso mynych ac aml hwn gan...
Arian Mules
Wrth i droseddwyr chwilio am ffyrdd mwy soffistigedig o guddio enillion eu gweithgarwch anghyfreithlon, mae'r arfer o gludo arian yn dod yn fwy cyffredin. Cludydd arian (money mule) yw person sy'n trosglwyddo arian sydd wedi'i...
Ransomware
Math o faleiswedd yw meddalwedd wystlo sy'n rhoi'r gallu i droseddwyr gloi cyfrifiadur o leoliad o bell – yna mae ffenest naid yn ymddangos sy'n rhoi gwybod i'r perchennog na chaiff ei ddad-gloi nes y bydd swm o arian wedi'i...
Atal lladrad hunaniaeth
Mae dwyn hunaniaeth yn ddull a ddefnyddir i gyflawni gweithgarwch troseddol, yn cynnwys defnydd anawdurdodedig o'ch enw a'ch manylion personol naill ai er mwyn dwyn oddi wrthych, neu er mwyn cyflawni trosedd yn eich enw. Gellir...
Sgam sbam e-bost
Mae e-bost yn ddull cyfathrebu gwych a hefyd yn ffordd y gall cwmnïau roi gwybod i chi am eu cynhyrchion a'u gwasanaethau diweddaraf. Fodd bynnag, caiff e-bost ei ddefnyddio yn aml i ddosbarthu deunydd diangen sydd, ar ei orau,...
Ysbïwedd firysau
Feirws yw ffeil wedi'i hysgrifennu gyda'r nod o wneud niwed, neu ar gyfer gweithgarwch troseddol. Mae sawl math o feirws. Gelwir feirysau ac ysbïwedd hefyd yn 'faleiswedd'...
General Protection
Prawf Dilysu Dau Gam
Prawf dilysu dau gam – a gaiff ei dalfyrru yn 2FA yn aml – yw pan gaiff ail gam ei ychwanegu at y broses o fewngofnodi i'ch cyfrifon ar-lein lle mae angen cyfrinachedd, fel haen ychwanegol o ddiogelwch. Mae'r rhain yn cynnwys...
Rhwydweithiau Preifat Rhithwir (VPN)
Mae pob Rhwydwaith Preifat Rhithwir yn darparu'r un gwasanaeth sylfaenol: darparu swyddogaeth amgryptio o'r dechrau i'r diwedd ar gyfer unrhyw ddata a anfonir drwyddo. Nid yw'r amgryptiad hwn yn atal eich data rhag cael eu...
Derbyn Telerau ac Amodau
Wrth ddefnyddio'r rhyngrwyd, yn aml, mae'n ofynnol i chi dderbyn y Telerau ac Amodau cyn mynd ati i siopa, bancio, lawrlwytho a gwneud tasgau eraill....
Cymorth i Ddioddefwyr
Gall dioddef unrhyw seiberdrosedd – boed yn dwyll neu'n achos o ddwyn hunaniaeth bersonol i gamdriniaeth ar-lein, stelcio neu bedoffilia – fod yn beth anodd a brawychus i ddelio ag ef, yn enwedig gan fod y troseddwr yn cuddio...
Cymynroddion Digidol
Pan fydd pobl farw, byddant yn gadael eu hasedau ffisegol a'u harian i fuddiolwyr a allai fod yn aelodau teulu, yn ffrindiau neu'n gydnabod neu'n hoff elusennau. Caiff hyn ei drefnu ymlaen llaw drwy wneud ewyllys neu – os nad...
Derbyn Telerau ac Amodau
Wrth ddefnyddio'r rhyngrwyd, yn aml, mae'n ofynnol i chi dderbyn y Telerau ac Amodau cyn mynd ati i siopa, bancio, lawrlwytho a gwneud tasgau eraill....
Preifatrwydd
Mae cynnal preifatrwydd ar-lein yn hanfodol er mwyn osgoi achosion o ddwyn hunaniaeth a thwyll. Fodd bynnag, heblaw am y risgiau hyn, mae gwybodaeth bersonol amdanoch na fyddwch am ei datgelu i bobl benodol eraill....
Cyfrineiriau
Eich cyfrineiriau yw'r ffordd fwyaf cyffredin o brofi pwy ydych chi wrth ddefnyddio gwefannau, cyfrifon e-bost a'ch cyfrifiadur ei hun (drwy User Accounts). Felly, mae'n hanfodol eich bod yn defnyddio cyfrineiriau cryf er mwyn...
Defnydd Diogel o’r Rhyngrwyd
Mae'r rhyngrwyd wedi chwyldroi'r ffordd rydyn ni'n byw ein bywydau - gan ein galluogi i ddarllen y newyddion, mwynhau adloniant, gwneud gwaith ymchwil, trefnu ein gwyliau, prynu a gwerthu, siopa, rhwydweithio, dysgu, bancio a...
Cadw Gweithgareddau yn Ddiogel
Gamblo Ar-lein
Mae hapchwarae ar-lein wedi dod yn llawer mwy poblogaidd dros y blynyddoedd diwethaf, ac mae gan bobl o'r DU sy'n hapchwarae ddewis enfawr o safleoedd. Dim ond mathau penodol o hapchwarae y mae rhai yn eu cynnig (fel bingo, pocer...
Chwarae Gemau Ar-lein
Caiff llawer o gemau cyfrifiadurol eu chwarae ar-lein yn erbyn chwaraewyr eraill dros y rhyngrwyd, p'un a yw hynny ar gonsol, cyfrifiadur, dyfais symudol neu drwy safleoedd rhwydweithio cymdeithasol. Mae'r rhan fwyaf o bobl yn...
Gwefannau Argymhelliad Crefftau
Mae nifer o wefannau wedi cael eu lansio dros y blynyddoedd diwethaf y gall y cyhoedd eu defnyddio i ddod o hyd i grefftwyr a gwirio eu manylion. Mae gan grefftwyr neu gwmnïau broffiliau ar y safleoedd sy'n disgrifio eu...
Cynnwys Oedolion
Mae nifer o gamau rhagofalus y dylech eu cymryd wrth ymweld â gwefannau cynnwys i oedolion....
Gwasanaethau Cofnodi Galwadau
Mae nifer o wefannau wedi ymddangos yn cynnig gwasanaethau recordio galwadau, lle y gellir recordio a storio galwadau a wnewch i sefydliad, fel y gallwch brofi yr hyn a ddywedwyd yn ystod y sgwrs rhag ofn y bydd anghydfod....
A yw’ch plentyn yn defnyddio’r apiau hyn?
Ydych chi'n gwybod pa safleoedd mae eich plant yn eu defnyddio? Ydych chi'n gwybod sut maen nhw'n gweithio, beth y gall eich plant a'r bobl maen nhw'n 'cwrdd' ar y safleoedd ei ddweud neu ei wneud wrthyn nhw? ...
Talu am Gemau, Apps & Downloads
Heddiw, mae'n hawdd defnyddio ffôn clyfar neu lechen i lawrlwytho cynnyrch neu wasanaeth a thalu am hynny drwy eich bil ffôn. Mae gemau, apiau a chyfryngau fel fideos a chaneuon yn arbennig o ddeniadol i blant, a gallant eu...
Setiau Teledu Clyfar
Mae setiau teledu clyfar (a elwir yn setiau teledu cysylltiedig hefyd) yn integreiddio'r teledu â'r rhyngrwyd. Pan fyddant wedi'u cysylltu â'r rhyngrwyd, maent yn eich galluogi i chwilio a dod o hyd i fideos, ffilmiau,...
Chwilio ar y rhyngrwyd
Mae'n haws nag erioed i brynu neu werthu cerbyd ... diolch i'r rhyngrwyd. Mae'r gallu i lanlwytho a gweld ffotograffau a disgrifiadau o gerbydau, a chysylltu â phrynwyr a gwerthwyr – drwy un clic yn unig – wedi trawsnewid y...
Hapchwarae ar-lein
Caiff llawer o gemau cyfrifiadurol eu chwarae ar-lein yn erbyn chwaraewyr eraill dros y rhyngrwyd, p'un a yw hynny ar gonsol, cyfrifiadur, dyfais symudol neu drwy safleoedd rhwydweithio cymdeithasol. Mae'r rhan fwyaf o bobl yn...
Chwilio am swydd
Mae chwilio am y math o swydd rydych am ei gael yn gyflym ac yn hawdd, a gallwch bellach weld swyddi newydd cyn gynted ag y bydd cyflogwyr ac asiantaethau yn eu hysbysebu. Fodd bynnag, fel gyda phob gweithgarwch ar-lein, mae...
Defnydd o gyfrifiadur mewn mannau cyhoeddus
Mae defnyddio cyfrifiaduron, ffonau clyfar neu lechi mewn mannau cyhoeddus bellach yr un mor gyffredin â'u defnyddio gartref neu yn y swyddfa.P'un a ydych yn defnyddio eich dyfais eich hun – neu gyfrifiaduron a geir mewn...
Webmail
Gwebost, fel Hotmail, Yahoo! Mae Mail neu gmail – neu un a ddarperir gan rai darparwyr gwasanaeth rhyngrwyd – yn ei gwneud yn hawdd i e-bostio cyfrifiaduron, ffonau clyfar a llechi gwahanol. Fodd bynnag, mae risgiau sy'n...
Llwytho a rhannu ffeiliau
Mae lawrlwytho cynnwys dros y rhyngrwyd yn ffordd wych o fwynhau cerddoriaeth, fideos, gemau ac adloniant arall. Mae lawrlwytho hefyd yn ffordd gyfleus iawn o gael gwybodaeth ar ffurf dogfennau Word, PDFs, ffotograffau a ffeiliau...
Osgoi Ratio – Trojans Mynediad o Bell
Rydych yn defnyddio eich cyfrifiadur neu ddyfais symudol ar gyfer llawer o dasgau preifat neu gyfrinachol bob dydd, a dyna pam ei bod yn hanfodol eich bod yn cymryd rhagofalon i'w hamddiffyn rhag feirysau ac ysbïwedd. Un math o...
eGardiau
Mae eGardiau (cardiau cyfarch electronig neu ar-lein) wedi dod yn boblogaidd iawn dros yr ychydig flynyddoedd diwethaf. Maent yn ffordd gyfleus, rhad a hwyliog o anfon cyfarchion at ffrindiau a theulu – neu, os ydych yn rhedeg...
Rhentu eiddo diogel
Mae twyll yn ymwneud ag eiddo ar rent wedi bodoli erioed, ond mae'r ffaith bod y rhan fwyaf o eiddo ar rent bellach yn cael ei hysbysebu ar-lein wedi cynyddu'r cyfleoedd i dwyllwyr, ac felly faint o dwyll rhent sy'n bodoli. Mae...
Caru’n Ddiogel Ar-lein
Mae safleoedd caru ar-lein fel Match.com, eHarmony.com a Zoosk.com yn cymryd y broses baru draddodiadol ar-lein ac yn galluogi pobl i gwrdd â'i gilydd drwy'r rhyngrwyd, gyda sawl cysylltiad yn arwain at berthynas...
Archebu Gwyliau a Theithio
Wrth ddefnyddio'r rhyngrwyd i ymchwilio neu drefnu eich gwyliau neu wneud trefniadau teithio eraill, mae'r byd ar flaenau eich bysedd. Fodd bynnag, mae risgiau sy'n gysylltiedig â gwneud hynny – mae rhai yn gysylltiedig â...