Hyfforddiant effeithiol yw un o’r dulliau gorau o sicrhau diogelwch ar-lein ac amddiffyn rhag tresmasu gan seiberdroseddwyr oherwydd gwall dynol – anwybodaeth, esgeulustod neu lithro’n ôl i hen arferion – yw un o’r achosion mwyaf cyffredin o dorri diogelwch. Mae angen galluogi cyflogeion i gaffael gwybodaeth ddiogelwch drwy ddefnyddio eu rheswm, eu greddf a’u dirnadaeth eu hunain i ddangos yr ymddygiadau cywir.
Amcanion
Yr amcan yw cael cyflogeion i mewn i’r arfer o ofyn y cwestiynau canlynol i’w hunain fel ail natur – a gwybod yr atebion cywir:
- “Pa ddata corfforaethol y mae gen i fynediad iddynt?”
- “Beth yw canlyniadau torri diogelwch … i’r sefydliad / i mi?”
- “Beth yw’r risgiau?”
- “Pa reolaethau sydd gennym ar waith?”
Dull hyfforddi
Y dywediad cyfarwydd: “Rwy’n clywed ac rwy’n anghofio. Rwy’n gweld ac rwy’n cofio. Rwy’n gwneud ac rwy’n deall” yn arbennig o wir mewn perthynas â seiberddiogelwch a diogelwch gwybodaeth.
Mae amrywiaeth o ddulliau y gallwch eu defnyddio er mwyn rhoi hyfforddiant effeithiol. Bydd y rhain yn amrywio yn ôl y sefydliad, y gynulleidfa a’ch negeseuon, felly rhaid teilwra’r rhaglen i anghenion penodol eich sefydliad. Dylech amrywio dulliau gwahanol, a chyflwyno elfen o hwyl efallai, ond bob amser gyda rhywfaint o ryngweithio.
- Gall hyfforddiant yn yr ystafell ddosbarth fod yn rhyngweithiol iawn ac mae’n amgylchedd cyfarwydd, cyfforddus i lawer o bobl – yn enwedig gyda phresenoldeb hyfforddwr dymunol.
- Mae hyfforddiant dros gyfrifiadur yn wych i atgyfnerthu ac yn dda ar gyfer hyfforddi ar bynciau penodol, y gellir eu darparu fel modiwlau. Fel arfer, caiff ei gynllunio i fod yn hygyrch ar adeg ac mewn lleoliad sy’n addas i’r cyflogai. Gall hefyd gynnwys rhywfaint o ryngweithioldeb.
- Mae sioeau teithiol a chyflwyniadau yn arbennig o addas wrth gyflwyno pwnc newydd, ac ar gyfer sefydliadau sydd â sawl safle.
- Mae fideos yn gyfrwng arddangosol iawn ar gyfer amrywiaeth o bynciau (fel sy’n amlwg ar YouTube).
- Mae posteri yn ddull gweledol a chyson o atgyfnerthu agweddau cyffredinol a phenodol.
- Gall digwyddiadau bord gron / cinio a dysgu gynnig elfen gymdeithasol, llawn hwyl.
- Gellir defnyddio negeseuon e-bost i atgyfnerthu ac i wahodd cyflogeion i ddigwyddiadau hyfforddi.
Pryd i hyfforddi
- Pan fydd aelodau o staff yn ymuno â’r cwmni, mae angen iddynt fod yn glir ynghylch polisïau diogelwch ac arferion rheolaidd y cwmni fel mewngofnodi – yn union fel y byddent ynghylch mynediad ffisegol i’r adeilad.
- Gallwch adeiladu ar y diogelwch ‘dyddiol’ hwn yn fuan ar ôl iddynt ymuno gyda mwy o hyfforddiant diogelwch cyffredinol.
- Gall fod angen hyfforddiant adfer a negeseuon atgoffa ar gyfer pob rhan o’r cwmni yn sgil digwyddiad diogelwch neu fygythiad newydd yn y byd ehangach.
- Mae hyfforddiant gloywi blynyddol (neu amlach) yn werthfawr.
- Gallwch hefyd roi mynediad i bobl i’r wefan hon a chyngor diogelwch ar-lein arall ar gyfer hunanastudio.
- Ym mhob achos, dylai hyfforddiant gynnwys trosolwg o’r rhesymau pam y mae diogelwch gwybodaeth yn bwysig, yn cynnwys cwmpasu’r bygythiadau a’r risgiau.
Hyfforddiant sefydlu
- Polisïau penodol cwmni, fel polisïau defnyddio priodol.
- Gwybodaeth arferol fel sut i gysylltu â gweinyddion cwmni, newid cyfrineiriau ac ati.
- Pwy i ofyn iddo pan fydd angen cymorth neu gyngor.
- Ymgyfarwyddo â’r risgiau i ddechrau, fel maleiswedd, hacio, twyll, lladrad meddalwedd, aflonyddu, diogelu data, diogelu asedau gwybodaeth.
Diogelwch cyffredinol
Mae defnyddwyr busnes yn wyneu llawer o’r un heriau fel defnyddwyr cartref. Y prif wahaniaeth yw y gall gweithredoedd cyflogai effeithio ar y busnes cyfan, ond mae defnyddiwr cartref ond yn gyfrifol am yr hyn sy’n digwydd gartref. Hefyd, mae busnesau yn wynebu risgiau a bygythiadau ychwanegol sy’n gofyn am fesurau penodol.
- Diogelwch cyfrifiaduron a dyfeisiau symudol: sut i gynnal diweddariadau, troi wal dân ymlaen, atal maleiswedd.
- Defnyddio porwr gwe yn ddiogel, atal negeseuon naid, osgoi safleoedd twyllodrus, gwneud yn siŵr bod trafodyn e-fasnach neu fancio wedi’i amgryptio.
- Problemau ymddygiadol: diogelwch corfforol, negeseuon e-bost ffug, gwe-rwydo, cyfrineiriau, twyll a dwyn hunaniaeth a sut i’w hosgoi, beth i’w wneud os bydd problem neu ansicrwydd ynghylch rhywbeth.
- Problemau busnes: problemau diogelu data, cyfraith cyflogaeth, cyfraith contractau, diogelu gwybodaeth sensitif am y cwmni ac osgoi lladrata meddalwedd neu fath arall o ladrata.
